Anna 1410. Piastówna na jagiellońskim tronie

Angielska proza w wieku XVIII zakwitła z niespodziewaną bujnością. Wydaje się, jakby tajne siły, które kierowały pisarzy poprzedniej epoki w dziedzinę powieści, dojrzały teraz naprawdę i zaczęły wydawać owoce. Na krótkiej przestrzeni czasu przeznaczonej dla jednej generacji, pojawiły się arcydzieła, które stanowią chlubę powieści angielskiej. Rzecz jednak znamienna, że kiedy dzisiaj spoglądamy na ten fenomenalny rozkwit pisarstwa tamtego czasu, to nie czterej wielcy twórcy, uznawani przez ówczesną krytykę za najwspanialszych (Richardson, Fielding, Smollett i Sterne) wysuwają się na pierwsze miejsce, jeśli chodzi o żywotność i poczytność, lecz dwaj inni pisarze, mianowicie Daniel Defoe, autor Robinsona Crusoe, i Oliver Goldsmith, autor Plebana z Wakefieldu. To oni wygrali nagrodę wieczności, jaką jest pamięć ludzka, i gdy tamci sta¬nowią w dużej mierze zapomniane, zatopione grody, oni wystrzelają wysoko ponad toń czasu. Robinsona Crusoe czyta do dzisiaj każde dziecko. Pleban z Wakefieldu stanowi do dziś żelazny repertuar milionowych rzesz czytelniczych świata. Jakże się to stało? Dzięki jakim zaletom Pleban z Wa¬kefieldu stawił czoło żywiołom czasu i żyje do dzisiaj w wyobraźni? Przyczyna tkwi w głównej postaci utworu, w proboszczu z małej, imaginowanej osady w środkowej Anglii, doktorze Karolu Primrose, w którego autor tchnął tyle miłości, uczucia, życia i cnoty, tyle cierpliwości okazanej podczas ciężkich przejść i nieszczęść, że wyżłobiła w umy¬słach czytelników równie głębokie ślady jak biblijna opowieść Starego Testamentu o cierpliwym Hiobie, nawiedzanym klę¬skami z rozkazu Jahwe…

W roku 1936 nie odbyły się zawody lotnicze Challenge, ale mógłyby się odbyć. Wyobraźmy sobie, że polski aeroklub zwołuje ten turniej, a w jego szranki staje załoga złożona z genialnego pilota, Ignacego Karskiego i ekscentrycznego konstruktora, Daniela Arnolda. Lotnicy chcą zdobyć laury Żwirki i Wigury, Bajana i Pokrzywki... ale przedtem muszą pokonać 10 000 kilometrów pod niebem Europy oraz niezmierzoną przepaść, która podzieliła polskie społeczeństwo po zamachu majowym. Piloci to opowieść o honorze polskiego lotnika, miłości do latania i prawdziwej przyjaźni w podzielonym kraju. A także o brutalnym świecie rywalizacji konstruktorów i pilotów gorącej końcówki lat trzydziestych.

Seria "Słowianie", której autorem jest polski pisarz fantastyki Robert Foryś, obfituje w intrygi, nieprzewidywalne zwroty akcji oraz pojedynki toczone na ziemiach stanowiących terytorium współczesnej Polski. Wkrocz do świata średniowiecznych wojowników, w którym miłość przeplata się z brutalnością oraz chęcią dokonania zemsty. W tomie "Słowianie. Wojna braci" będziemy świadkami wydarzeń mających miejsce w grodzie, który znalazł się we władaniu Polan. W momencie gdy zwycięzcy zaciekłej bitwy podbijają coraz to nowsze terytoria, zwolennicy Mieszka są w bezlitosny sposób zabijani i tłumieni. Jorund i Suligost, piastujący urząd komesa Poznania i namiestnika, postanowili dołączyć do zwycięzców w zamian za pozostawienie im odpowiednich wpływów w państwie. Siły Mieszka i Czcibora nie mają zamiaru doprowadzić do rozejmu, zwierają swoją armię na obszarach obecnego Mazowsza, gdzie ma dojść do ostatecznej bitwy pomiędzy zwaśnionymi armiami. W międzyczasie do Poznania powraca także Jormir Pomrok, któremu powierzono tajną misję przekonania Ludgardy do obrania konkretnego stanowiska i wpłynięcia na Suligosta. Jakie będą dalsze losy słowiańszczyzny? Czy toczące się na tych ziemiach konflikty doprowadzą do rozpadu na świat chrześcijański oraz pogański?

"Wierny Rusłan" to poruszająca i jednocześnie skłaniająca do przemyśleń powieść. Należy ona do klasyki literatury łagrowej, ukazując dramat jej głównego bohatera, którym jest pies. Jego historia to spojrzenie na totalitaryzm za pomocą metafory. Obozy nieodłącznie kojarzą się ze strażnikami, którzy z pomocą psów pilnują więźniów i porządku. W jednym z nich swoje miejsce znalazł Rusłan, który w łagrze czuł się jak w raju. Miał tam dach nad głową, jedzenie, którego pozazdrościliby mu sami więźniowie, oraz cel - służbę u boku swego pana. Kiedy obóz zostaje zlikwidowany, a psy wartownicze wypędzone, przed Rusłanem rysuje się wizja niepewnej przyszłości. Ostatecznie zostaje porzucony nawet przez swojego pana i musi zacząć radzić sobie zupełnie sam. Wspomnienia lepszej przeszłości, tresura i poczucie obowiązku odcisnęły na Rusłanie swoje piętno. Przywiązany do obozu przebywa w jego okolicy i stara się zorganizować sobie łagrowe życie. Zaczyna poszukiwać więźniów, których mógłby nadzorować. Nie ustaje w tym wysiłku i każdego dnia niezależnie od warunków z determinacją spełnia swój obowiązek. Powieść jest tragiczną satyrą, która za pomocą metafory przedstawia losy jednostki w systemie totalitarnym. Gieorgij Władimow stworzył obraz kogoś, kto jest przywiązany do władzy, którą zdobył i którą również utracił, nie mogąc przy tym dostosować się do nowej rzeczywistości. Książka po raz pierwszy wydana została w 1975 roku w ówczesnej RFN. W Rosji ukazała się oficjalnie dopiero w 1989 roku, kiedy komunizm chylił się ku upadkowi. Gieorgij Władimow napisał też takie książki, jak "Niech się pan nie przejmuje, maestro" czy "Generał i jego armia".

Kim naprawdę był Kazimierz Pułaski? Pomnikowym herosem, wzorem do naśladowania? Nie! Lecz ten bohater Polski i USA nie był też nieudacznikiem, jak chcieliby jego krytycy. Był fascynującą postacią z krwi i kości. Postacią, którą mogły popychać do działania nieco inne motywy, niż nam się dotąd wydawało. Nie tylko patriotyzm, szlachecka duma i awanturnicza natura, lecz także głęboka potrzeba ukrycia swojej inności i zrekompensowania słabości. Czy był kobietą, jak sugerowały media po sensacyjnych badaniach kilka lat temu? Nie. Lecz ludzie z jego epoki mogli go brać za odmieńca. A jedyna kobieta, z którą mogła połączyć go miłość, przysporzyła mu więcej trosk niż szczęścia - przez wielką politykę, rodową dumę, intrygi i pieniądze... Zapraszamy w czasy konfederacji barskiej, epokę upadku Rzeczypospolitej i wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Zapraszamy do Polski zgniecionej rosyjskim butem, na bezdroża Turcji, do portowych dziur i pięknych salonów Francji oraz do dalekiego Nowego Świata. Poznajcie Pułaskiego: karciarza i rycerza Czarnej Madonny, ryzykanta i pyszałka, zamachowca i szermierza pióra, pierwowzór Kmicica i ikonę Polaków w USA, niezrównanego jeźdźca i konfliktowego dowódcy, odrzuconego syna i niespełnionego wojownika. W tej książce znajdziecie jego życie prawdziwe i zmistyfikowane. Z wywiadów z naukowcami rozmaitych specjalności dowiecie się, co mogło go trapić i jak wyglądał świat epoki Pułaskiego. To był także świat króla Stasia, carycy Katarzyny, Kościuszki, Beniowskiego, Waszyngtona, Franklina, Hamiltona i wielu innych znakomitych postaci, które towarzyszą Pułaskiemu na kartach tej książki.

Ostatnia część jednej z najznakomitszych polskich powieści historycznych, teraz na nowo przypomniana przez Wydawnictwo MG. Książka "Bolesław Chrobry. Rozdroża" jest domknięciem losów charyzmatycznego władcy z rodu Piastów, który mimo przeciwności zwieńczył swoje polityczne wysiłki pierwszą w dziejach Polski koroną. Antoni Gołubiew - pomimo iście monumentalnego dorobku - jest pisarzem wciąż niewystarczająco docenianym w powszechnym odbiorze czytelniczym. A przecież jego proza historyczna nawiązuje do najlepszych wzorców tego gatunku i można ją śmiało zestawiać z nazwiskami Teodora Parnickiego, Hanny Malewskiej czy Elżbiety Cherezińskiej. Opowieść, którą podejmuje w "Chrobrym", jest majstersztykiem fabularyzowania historii z jednoczesnymi aspiracjami do uświadomienia odbiorcy, jak bardzo bliski sercu współczesnego czytelnika może być bohater czasów odległych, na wpół zapomnianych. Całe szczęście Gołubiew nie daje zapomnieć o pierwszym królu piastowskim, wpisując go w dynamiczny krajobraz średniowiecznych realiów: politycznych machinacji, krzewienia wiary chrześcijańskiej i kultury łacińskiej, które nie zawsze postępowało wedle zasad rycerskiego etosu. Powieść Gołubiewa szczególnie warto porównać z książką "Srebrne orły" Teodora Parnickiego, która rozgrywa się w zbieżnych okolicznościach przełomu X i XI wieku, a polityczne dylematy króla Bolesława zostały uzupełnione o paneuropejski kontekst uniwersalnego cesarstwa.

Dziennik wyprawy, która zmieniła oblicze świata. Pod koniec grudnia 1831 roku angielski okręt „Beagle” pod dowództwem kapitana Roberta Fitzroya wypłynął z portu w Plymouth, aby sporządzić mapy wybrzeża Ameryki Południowej. W podróż wyruszył również dwudziestodwuletni ambitny i świetnie wykształcony przyrodnik Karol Darwin, który miał przywieźć nieznane okazy roślin i zwierząt. Przywiózł jednak znacznie więcej... Odwiedził Wyspy Zielonego Przylądka, gdzie w wysokim paśmie skał odkrył muszle, stanowiące dowód dla teorii o wznoszeniu i opadaniu lądu, Patagonię, w której odkrył szczątki wymarłych ogromnych ssaków, nieznanych dotąd nauce, był także w Chile, Peru, Tahiti, Nowej Zelandii i Australii. Okręt dotarł także na Galapagos – tam Darwinowi świat się zachwiał w posadach, a obserwacje fauny i flory stały się punktem wyjścia dla teorii ewolucji. Zaplanowana na dwa lata wyprawa ostatecznie trwała ponad pięć lat. Podróż na okręcie „Beagle” czyta się jak najlepsze książki przygodowe. To nie tylko opowieść o odkrywaniu nieznanego, dziewiczego świata, gdzie nigdy dotąd nie stanęła stopa człowieka, ale i wgląd w jeden z najbardziej błyskotliwych umysłów epoki. Opowieść o tym, jak wiara zderza się z nauką – w końcu to Darwin pokazał, że wszystkie żywe organizmy pochodzą od tego samego przodka. Karol Darwin (1809–1882) – brytyjski przyrodnik i geolog, twórca teorii ewolucji, zgodnie z którą wszystkie gatunki pochodzą od wcześniejszych form. Początkowo studiował medycynę na Uniwersytecie Edynburskim, lecz zrezygnował, a późniejsze studia na Cambridge wzbudziły w nim fascynację naukami przyrodniczymi. Kiedy ukazało się dzieło życia Darwina – O powstawaniu gatunków – wzbudziło międzynarodowe zainteresowanie i sporo kontrowersji, stając się jedną z najważniejszych książek w historii nauki: książką, którą interesowali się ludzie ze wszystkich klas społecznych, nawet niewykształceni. W uznaniu wybitnych osiągnięć Darwinowi po śmierci urządzono państwowy pogrzeb, jako jednemu z pięciu Brytyjczyków w XIX wieku nienależących do rodziny królewskiej. Pochowano go w Opactwie Westminsterskim obok Johna Herschela i Izaaka Newtona.

Dobrawa Przemyślidka jest utkana niczym patchwork. Z kawałków rozmaitych tkanin – delikatnych, miękkich, bogatych i zwyczajnych, prostych, nawet szorstkich… Rozmaite desenie i faktury tworzą portret kobiety niepospolitej i tajemniczej, więc autorka ma nadzieję, że jej kolejna bohaterka zasłuży na zainteresowanie i sympatię czytelników. Z perspektywy tysiąclecia