Ludzie przeciw technologii

“Niewinni w Norymberdze” to literackie świadectwo z procesu największych zbrodniarzy Trzeciej Rzeszy, obok którego trudno jest przejść obojętnie. Wiemy o procesach, które ciągną się latami. Niektóre dotyczą bardzo lokalnych spraw; są jednak takie, które, choć trwały długi czas, nie przyniosły oczekiwanego rozwiązania i rezultatów. Mało tego, procesy norymberskie, o których mowa, dotyczyły setek, jeśli nie tysięcy ludzi, którzy pośrednio lub bezpośrednio przyczynili się do zagłady sporej części ludzkości. Głośne procesy norymberskie, choć miały miejsce ponad pół wieku temu, do dziś stanowią najbardziej niewypowiedziany wyraz bólu i cierpienia niewinnych oraz okrucieństwa wojny. Seweryna Szmaglewska jako jedyna Polka zeznawała w nich przed wymiarem sprawiedliwości. Pociągnięto wtedy do odpowiedzialności 185 osób, w tym lekarzy, prawników, ministrów, wojskowych oraz przemysłowców. I pomimo dwunastu procesów nadal nie znamy pełnej prawdy na temat okrutnych poczynań tych, którzy przyczynili się do systemowej zagłady. "Niewinni w Norymberdze" to niepozostawiająca złudzeń książka, przybliżająca tematykę głośnych procesów. Seweryna Szmaglewska, podobnie jak w innych pozycjach ("Dymy nad Birkenau", "Czarne stopy" czy "Zapowiada się piękny dzień") bez najmniejszych ogródek daje prawdziwe świadectwo o tym, że piekło na ziemi niestety istnieje...

Epicka i poruszająca powieść o dziedzictwie amerykańskiego Zachodu! Wiosną 1849 r. Eli McCullough ma trzynaście lat, gdy grupa Komanczów szturmuje jego domostwo, brutalnie morduje matkę i siostrę chłopca, a jego samego zabiera do niewoli. Odważny i sprytny Eli szybko przystosowuje się do życia Komanczów: uczy się ich zwyczajów i języka, odpowiada na nowe imię, które otrzymał jako adoptowany syn wodza. Jako członek plemienia toczy wojnę z białymi, co utrudnia zrozumienia tego, kim naprawdę jest. Kiedy jednak choroby, głód i przytłaczająca liczba uzbrojonych Amerykanów dziesiątkują plemię, Eli zostaje sam. Ani biały, ani Komancz – musi na nowo znaleźć sobie miejsce w świecie. Zaczyna podróż pełną przygód, tragedii, ale i szczęścia, które odbijają się echem w życiu jego potomstwa. Z historią Eliego przeplatają się losy jego syna Petera – mężczyzny, który ponosi emocjonalne koszty dążenia ojca do władzy, oraz prawnuczki Eliego, Jeanne Anne – kobiety, która, która musi walczyć z zatwardziałymi rywalami, aby odnieść sukces w męskim świecie. „Syn” to wielopokoleniowa saga o losach teksańskiej rodziny McCulloughów – od czasów XIX-wiecznych najazdów Komanczów do XX-wiecznego boomu naftowego – dla której najważniejszą wartością jest ziemia i honor. To także książka niepokojąca i działająca na wyobraźnię, kontynuująca najlepszą tradycję amerykańskiego kanonu – łącząca pisarską sprawność Larry’ego McMurtry’ego z ostrością wyrazu Cormaca McCarthy’ego.

Nowa książka Krzysztofa Zanussiego to przewrotna kontynuacja poprzedniej publikacji reżysera zatytułowanej „Strategie życia, czyli jak zjeść ciastko i je mieć”. Złożyły się na nią pomysły filmowe, które na przestrzeni lat nie zostały przez niego zrealizowane – od pojedynczych scen, przez szkice filmowe, po skończone fragmenty scenariuszy. Te varia z kolei stają się punktem wyjścia do twórczej autobiografii, a także spostrzeżeń na temat historii kina i najważniejszych twórców oraz czegoś, co jest istotą tworzenia filmów – snucia opowieści. Spróbuję z moich notatek w szufladzie wybrać te, w których widzę taki potencjał albo chociaż „potencjalik”. Wiem, że już z nich sam nie skorzystam, i dlatego wzorem amerykańskich „garage sale”, czyli wyprzedaży garażowych, przedstawię to, co żal mi wyrzucić, bo nie chciałbym, żeby się zmarnowało.

W 1967 r. Roy Bates, emerytowany brytyjski oficer, zajął opuszczoną platformę przeciwlotniczą na wodach międzynarodowych, a następnie nazwał ją Sealandią i ogłosił się jej księciem. W 1996 r. artysta Lars Vilks nazwał skrawek szwedzkiego wybrzeża Ladonią, tworząc swoje państwo dzieło sztuki, którego hymnem jest odgłos kamienia wpadającego do wody. W 2013 r. pewna dziewczynka z Virginii, Emily, zapytała tatę, czy mogłaby zostać prawdziwą księżniczką. Pół roku później jej tata utworzył na pustyni Królestwo Północnego Sudanu, a swoją córkę uczynił księżniczką. W 2016 r. Mieszko Makowski założył Królestwo Kabuto. Jego terytorium mieści się na działce pod Radomiem. Król Mieszko był rozczarowany Polską, więc stworzył państwo, w którym wartością nadrzędną jest absolutna wolność. To tylko przykłady kilku mikronacji – współczesnych tworów parapaństwowych – i ich pomysłodawców opisanych w tej niezwykłej książce. Bohaterowie Macieja Grzenkowicza to zapaleńcy, idealiści, outsiderzy, którym obecna oferta państwowa nie odpowiada, dlatego tworzą swoje. Swoje tycipaństwa.

Grudzień 1981. CIA otrzymuje informację, że polski rząd zerwał łączność telefoniczną z Zachodem i zamknął granice. Agencja natychmiast powiadamia o tym prezydenta Ronalda Reagana, który odpoczywa w Camp David. Parę godzin później premier Wojciech Jaruzelski ogłasza w telewizji wprowadzenie stanu wojennego. Zaczyna się nowy rozdział zimnowojennej polityki. Waszyngton i Moskwa idą na czołowe zderzenie. W swojej fascynującej książce historycznej Seth G. Jones ujawnia nieznane fakty na temat operacji CIA w Polsce, która przyczyniła się do miażdżącego zwycięstwa opozycji. Podczas gdy rząd wspierany przez ZSRR próbował zdusić liberalnych przeciwników, CIA rozpoczęła skomplikowaną kampanię wywiadowczą o kryptonimie QRHELPFUL, wspierając środowiska dysydenckie i „Solidarność”, związek zawodowy liczący dziesięć milionów członków, jeden z pierwszych legalnych ruchów opozycyjnych w Europie Wschodniej. Dzięki aprobacie prezydenta Reagana agencja finansowała druk gazet, audycje radiowe i wojnę informacyjną z komunistycznym rządem. Operacja QRHELPFUL w znacznym stopniu przyczyniła się do powstania wolnej i demokratycznej Polski. W opowieści tej, ignorowanej dotąd przez historyków zajmujących się CIA i biografów Reagana, pojawia się niejedna barwna postać, jak choćby Bill Casey, szef siatki szpiegowskiej, oficer CIA Richard Malzahn, polskojęzyczna oficerka łącznikowa Celia Larkin, przywódca „Solidarności” Lech Wałęsa i papież Jan Paweł II. Tajna operacja , książka bazująca na wywiadach pogłębionych i odtajnionych niedawno aktach, opisuje zwycięstwo amerykańskiego wywiadu nad tyranią zza Żelaznej Kurtyny, zapowiadające rozpad ZSRR. „Opowieść o zwycięstwie pokoju, wolności i CIA – a to na tyle rzadka kombinacja, że lektura powinna być obowiązkowa”. The American Spectator

Ten tytuł z pewnością zaciekawi wszystkich fanów historii związanych z polską gangsterką, a mówiąc dokładniej z polskim narkobiznesem. Ryszard J. - chemik, wyprodukował najczystszą amfetaminę, jaka kiedykolwiek została skonfiskowana przez brytyjską policję. Jeśli jesteś fanem kultowego serialu "Breaking Bad", książka "Profesor. Jak genialny chemik z Kielc stał się bossem narkobiznesu" koniecznie powinna trafić w Twoje ręce. Historia niczym z kolumbijskiego serialu - o bossach, handlu narkotykami i całym tym niebezpiecznym światku. A jednak wszystko, co opisuje autor, wydarzyło się w Polsce, w województwie świętokrzyskim. Reportaż Grzegorza Walczaka w ciekawy i bardzo przystępny dla chemicznego laika sposób ujawnia nam szczegóły biznesu, jaki w polowych warunkach stworzył tytułowy chemik z Kielc - produkując amfetaminę wartą cztery miliony brytyjskich funtów. Autor tej pozycji bezceremonialnie wprowadza nas w światek polskiego narkobiznesu, podając fakty, które zebrał dzięki niezliczonym godzinom spędzonym na czytaniu akt oraz opracowywaniu zebranych informacji.

Reporterska opowieść o najbardziej kontrowersyjnym prawicowym premierze w dziejach Izraela – Beniaminie Netanjahu. Autor próbuje zrozumieć fenomen tego polityka, odkryć źródła jego sukcesu politycznego oraz niebywałej zdolności skutecznego balansowania w niezwykle podzielonym wewnętrznie państwie. Nie jest to jednak wyłącznie biografia polityczna. Anshel Pfeffer kreśli bowiem wielobarwną, pełną niezwykle ciekawych szczegółów opowieść rodzinną i społeczną. Splecione ze sobą wątki pozwalają zanurzyć się w świecie Izraela i zrozumieć zachodzące w nim procesy.

Zastanawialiście się kiedyś, czy życie tłumacza lub tłumaczki może być na tyle ciekawe, aby stanowić interesujący materiał na książkę? Jeśli tak, to koniecznie sięgnijcie po wydaną w tym roku pozycję Krzysztofa Umińskiego "Trzy tłumaczki". Jak sugeruje tytuł, książka Krzysztofa Umińskiego - który, co warto zaznaczyć, sam zajmuje się tłumaczeniem - dotyczy postaci trzech zasłużonych tłumaczek: Joanny Guze, Anny Przedpełskiej-Trzeciakowskiej oraz Marii Skibniewskiej, dzięki którym na polskim rynku ukazały się pozycje takich autorów, jak chociażby J. R. R. Tolkien, William Faulkner czy Albert Camus. Jednakże książka "Trzy tłumaczki" nie jest tylko przygotowanym przez autora i uzupełnionym zdjęciami życiorysem poszczególnych osób - dla Krzysztofa Umińskiego bohaterki stanowią bowiem okazję do podjęcia kwestii związanych z aspektami przekładu, jak również profesją tłumacza. O trudach związanych z tym właśnie zawodem można również poczytać w książkach Elżbiety Tabakowskiej, emerytowanej profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego - "O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z "Europą" Normana Daviesa" (1999) oraz "Tłumacząc się z tłumaczenia" (2009) - w których autorka opisuje przeszkody, na które może natrafić tłumacz podczas pracy nad przekładem.