Wołga. Meandry Rosji. Ludzie, wydarzenia, historia

Zbiór niesamowitych, najbardziej dosłownych, a zarazem najostrzejszych spośród felietonów Jerzego Pilcha. Przyjrzyj się jego komentarzom dotyczącym rzeczywistości, która nie zawsze jest idealna. "60 felietonów najjadowitszych" to zbiór tekstów napisanych przez Jerzego Pilcha. Wśród nich widać sporo kąśliwości i negatywnych komentarzy, jakich nie szczędzi autor. Mimo wszystko są to przemyślenia inteligentne, które trafnie opisują zastaną sytuację, choć w wybitnie mało delikatny sposób. Wśród tych właśnie tekstów przewinie się co nieco o grafomańskich powieściach, jednej z popularnych piosenek czy walkach legendarnego polskiego pięściarza. Warto zaznaczyć, że minęło już sporo czasu, od kiedy felietony te ujrzały światło dzienne, a mimo tego, wciąż pozostają bardzo aktualne. Treść odnosi się więc do literatury, sportu, kobiet i mężczyzn, ogólnie postrzeganej rzeczywistości, a także ojczyzny. Autor nie przebiera w słowach i nikomu nie daje taryfy ulgowej. Jednocześnie jednak dąży do znalezienia tego, co nigdy nie przeminie. W ten sposób dochodzi do rzeczy, które są dla nas wszystkich naprawdę ważne. Jerzy Pilch był cenionym polskim pisarzem, felietonistą, publicystą, a także scenarzystą filmowym i dramaturgiem. Urodził się 10 sierpnia 1952 roku w Wiśle, a zmarł 29 maja 2020 w Kielcach. Wyróżniano go różnymi nagrodami, na przykład Nagrodą Literacką "Nike" za powieść "Pod Mocnym Aniołem" czy Nagrodą Fundacji im. Kościelskich za tom poezji "Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej".

Świętowanie dnia urodzin przynosi wiele radości i skłania też do refleksji. Pragnie się, aby ten dzień się nie kończył, a mimo to ma się świadomość, że tak się stanie. "Gdzie się podział czwartek?" to wspaniała opowieść dla dzieci o przemijaniu i szukaniu odpowiedzi na istotne pytanie. Tym pytaniem jest tytuł tej książeczki. Nosek jest misiem, który w czwartek obchodzi urodziny. Jest bardzo szczęśliwy z tego powodu. To cudowny dzień pełen fantastycznych wrażeń. Tyle przyjemności spotkało go tego dnia. Niestety, powoli dobiega ON końca, a Nosek wcale nie chce, żeby się skończył. Tak bardzo kocha swoje urodziny, że sama myśl o tym, że jutro będzie inaczej, bardzo go smuci. Zniknie cała magia związana z tym dniem i urodzinami. Miś postanawia wyruszyć na poszukiwanie czwartku wraz ze swoim przyjacielem - ptaszkiem Dziubkiem. Mają oni zamiar dowiedzieć się czegoś ważnego - co dzieje się z czwartkiem, nim nadejdzie piątek? Czy oba zwierzątka znajdą odpowiedź na nurtujące ich pytanie? Czy odnajdą czwartek? Tego dzieci dowiedzą się z tej pięknej książeczki. Urzekająca opowieść dla najmłodszych napisana jest poetyckim stylem i została uzupełniona ładnymi ilustracjami. Tworzy to zachwycającą całość, czyniąc ją przyjemną i zachwycającą lekturą. Idealnie nadaje się do czytania przed snem. Książeczkę napisała Janeen Brian - australijska autorka publikacji dla dzieci i młodzieży. Wielokrotnie nagradzana, ma ponad 100 książek w swojej bibliografii. Lubi pisać książki obrazkowe, junior fiction, poezję, powieści i literaturę faktu - wymienić można m.in. "Little Chicken Chickabee", "Eddie Pipper", "Helen Keller: Living in Dark Silence". Ilustracje są dziełem Stephena Michaela Kinga - "Rainbow Bear", "A Boat of Stars", "Wandering Star".

Niepublikowana w Rosji biografia autora „Archipelagu Gułag”! Kim był Aleksander Sołżenicyn? Sumieniem narodu, symbolem walki z radzieckim totalitaryzmem… ale przede wszystkim człowiekiem z misją, który w swoich utworach pragnął ukazać prawdę na temat rewolucji 1917 r., powstania ZSRR i okrucieństw komunizmu. Jedni widzieli w nim proroka, inni - dysydenta mogącego zaszkodzić całemu narodowi. Kim jednak był naprawdę? Boris Sokołow, autor tej niesamowitej biografii, miał jeden cel: przedstawić nie plotki i opinie, ale rzeczywisty wkład Sołżenicyna w sferę literacką i społeczno-polityczną Rosji. Co znajdziecie w jego książce? Przed Wami, drodzy czytelnicy, przesłuchanie, uwięzienie i zesłanie. Próba samobójcza pierwszej żony pisarza. Nagroda Nobla, której nie można odebrać bez ryzyka wydalenia z kraju. Dramatyczna historia publikacji słynnych dzieł - "Oddziału chorych na raka" i "Archipelagu Gułag". Prześladowania, wyrzucenie z ojczyzny i pozbawienie obywatelstwa. I wreszcie wielki powrót, nagrody i "namaszczenie" ze strony Władimira Putina. "Prorok i dysydent" nie jest zwyczajną biografią. To intrygująca opowieść, która nie pomija żadnych niewygodnych faktów, a przy tym oddaje sprawiedliwość Sołżenicynowi jako demaskatorowi komunistycznego systemu zniewolenia i terroru. Boris Sokołow (ur. 1957) - rosyjski historyk, literaturoznawca i tłumacz. Autor setek artykułów naukowych i książek. Wśród jego dzieł znajdują się dobrze przyjęte prace o Bułhakowie, Jesieninie i Gogolu, w tym słynny leksykon twórczości pierwszego z nich. Publikowano go dotychczas w Estonii, Łotwie, Polsce, Japonii, Wielkiej Brytanii i na Litwie. Do września 2008 r. był kierownikiem Katedry Antropologii Społecznej na Rosyjskim Społecznym Uniwersytecie Państwowym - został zwolniony po skrytykowaniu w mediach ataku Władimira Putina na Gruzję. Obecnie jest niezależnym badaczem i publicystą. Jego teksty niezmiennie wywołują kontrowersje wśród Rosjan.

Podwarszawska osada, jakich wiele. Zwyczajni ludzie, zwyczajne problemy. Na pierwszy rzut oka idylla – zieleń, wkoło puszcza, zalew, miła rzeczka. Istna sielanka. Wydaje się, iż właśnie tam można znaleźć spokojną przystań, rozpoczynając nowy etap życia. Prawda to, czy jedynie pozory? Rzucony tam nie z własnej woli komisarz Dębicki zadaje sobie podobne pytanie, choć wydaje mu się, że zna odpowiedź. Właśnie stracił najbliższą osobę, dalsza zawodowa kariera stanęła pod ogromnym znakiem zapytania. Był skończony. Tak też się czuł. Skoro wyrządzonego zła nie da się naprawić, to czy istnieje inna droga ku ukojeniu? Czy cokolwiek zdoła go odwieść od pewnej decyzji, którą podjął tamtego dnia, kiedy świat usunął mu się spod nóg? Dotarł wtedy do zdawałoby się nieprzekraczalnej granicy. Jednak uczynił dalszy krok w nieopanowanym odruchu. Tyle, że jeden krok pociąga za sobą drugi. I trzeci. A potem następne…

"Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941-44" to opracowanie przybliżające historię walk o półwysep krymski w czasie II wojny światowej. Temat został omówiony w szczegółowy i specjalistyczny sposób. Książka przypadnie do gustu pasjonatom wojennych strategii oraz wyjątkowego stylu pisarskiego Roberta Forczyka. Książkę rozpoczyna wprowadzenie opisujące historię walk o Krym z okresu rosyjskiej wojny domowej. W kolejnych rozdziałach ukazano działania prowadzone na tym terenie przez Wehrmacht i Armię Czerwoną. Oprócz najbardziej znanego wydarzenia, czyli oblężenia Sewastopola, autor przedstawia również inne ważne momenty wojny tj. walki na morzu i w powietrzu, zwalczanie partyzantów i radzieckich niedobitków, ludobójstwo lokalnej ludności oraz kolaboracja Tatarów z niemieckim okupantem, jak również odbicie Krymu przez Rosjan. Treść opracowania została oparta na kwerendach niemieckich i rosyjskich archiwów. Całość uzupełniają załączniki zawierające biogramy dowódców wojskowych, porównanie rozkładu sił po obu walczących stronach oraz osiem map i wkładkę ze zdjęciami. Ponadto polskie wydanie zawiera postscriptum z historią Krymu od 1944 r. aż do rozpoczęcia wojny na Ukrainie w 2022 r.

Ukraińska walka o niezależność od rosyjskiego imperium trwa od setek lat. Jeśli nie na arenie politycznej czy militarnej, to na gruncie literatury i kultury. Bo cel Rosji - nieważne czy carskiej, sowieckiej czy putinowskiej - pozostaje niezmienny: zmiażdżyć odrębność Ukrainy, zawłaszczyć jej dokonania i sfałszować historię. To dlatego historia ukraińskiej kultury to w rzeczywistości - jak ukazuje Wira Ahejewa, krytyczka literacka i filolożka - historia oporu przeciwko imperium. Ukraińscy twórcy toczyli bój o wszystko: język (zwany pogardliwie "małoruskim"), folklor, a nawet pamięć. Walka nigdy nie odbywała się na równych zasadach, bo imperium raz po raz sięgało po realne i zabójcze środki nacisku. Zasięg rosyjskiej machiny kolonialnej jest tak olbrzymi, że w ukraińskim sprzeciwie z łatwością można dostrzec echa również polskich zmagań. Książka Ahejewej to nic innego jak kronika trwającej od pokoleń wojny kulturowej.

Fenomenalny zapis królewskich dni dokonany przez Józefa Hena, tak pełen barw, zapachów i uczuć, że czujemy, jakbyśmy byli tam, na miejscu ze Stanisławem Augustem, wraz z nim przeżywali tragiczne rozterki, jakbyśmy zasiadali na czwartkowym obiedzie i zapadali się razem w długą noc porozbiorową... Dlaczego zdecydował się włożyć koronę, gdy wszystko krzyczało, że to nie ma sensu? Wiedział i rozumiał, że ograniczenia będą trudne do pokonania. Dlaczego już po roku cała Familia stanęła przeciwko niemu; bo był jednak trochę obcy, inny, może chodziło mu bardziej niż im o przyszłość państwa, narodu, a nie o majątki? Czy naprawdę kochał swoją Sophie? I pytanie najważniejsze - jakim był królem w tych czasach upadku Rzeczpospolitej? Mówili, że oddał Polskę Rosji, że nie walczył, nie zrobił nic, by powstrzymać tragedię... A co miał czynić, zabrano mu całą władzę, konfederacje radomska, barska i targowicka pozostawiły go bez realnego wpływu na rządzenie państwem. Jako władca przegrał wszystko, żadne upokorzenie nie zostało mu darowane; czemu więc patrzymy na niego dzisiaj jak na mądrego i przewidującego monarchę? Bo takim był, może najważniejszym królem w naszej historii! Zostawił po sobie światłość, oświecenie przyszło razem z nim, nauka, nowe świata widzenie... Bez niego nie przetrwalibyśmy 125 lat ciemności... Wspaniała książka, każdy, kto chce zrozumieć wielki upadek, wiek powstań i narodowy romantyzm następnego wieku, musi ją przeczytać.

"Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów" to książka autorstwa Tomasza Żukowskiego, poświęcona bardzo delikatnej kwestii narodowych mitów, które wyrosły często niesłusznie i są niezgodne z historyczną prawdą. Polacy uwielbiają mówić o sobie, jako o obrońcach narodu żydowskiego, a stereotyp ten potwierdzają również liczne publikacje i produkcje filmowe powstałe przez ostatnie siedemdziesiąt lat. Autor jednak, nie umniejszając roli polskich bohaterów, wskazuje na luki w mentalności naszych rodaków XXI wieku i próbuje je skutecznie zapełnić konkretnymi informacjami. Obcując z dzisiejszą kulturą, można odnieść wrażenie, że Polacy i Żydzi zawsze żyli w zgodzie i wzajemnym poszanowaniu. Prawda jednak jest zdecydowanie bardziej bolesna - antysemityzm kwitł w II Rzeczpospolitej - wyznawcy judaizmu byli dyskryminowani w wielu aspektach życia publicznego. Autor stawia sobie za cel odsłonięcie niewygodnej historii, żeby zmierzyć się z historią i nie tworzyć dłużej fałszywych stereotypów o polsko-żydowskiej miłości. Czyni to dla dobra nauki i z chęci prawidłowego wyedukowania naszego społeczeństwa. Takie zaciemnianie prawdziwego obrazu dziejów prowadzi bowiem do dalszych nieporozumień i błędów wynikających z niewłaściwego rozumienia wieków minionych. Dla wielu Polaków zaskoczeniem mogą być fakty, które są opisywane w wielu książkach, a jednak w opinii publicznej mające niewielkie znaczenie. Autor chce przekazać ważną prawdą, że polskie społeczeństwo potrzebuje wreszcie konfrontacji także z tymi częściami historii swojego narodu, która nie jest tak chlubna, jak dzieje naszych wielkich i odważnych bohaterów. Jest to warunek konieczny do wyciągnięcia odpowiednich wniosków i ukształtowania prawidłowych postaw - rozumiejąc historię, można też zupełnie inaczej ocenić toczącą się obecnie rzeczywistość. Autor, Tomasz Żukowski to historyk literatury, który zajmuje się żydowskim dyskursem w kulturze i sztuce oraz tożsamością społeczną żydów po 1989 roku. Współautor tomu Zagłada w "Medalionach" Zofii Nałkowskiej. Tekst i konteksty oraz książki Przemoc filosemicka? Nowe polskie narracje o Żydach po roku 2000.