Śmierć słowika

Pierwszy tom nowej serii „Nieobojętność” autorstwa Klaudii Bianek, to historia, która nie wydarzyła się naprawdę. I całe szczęście. To byłby potworny skandal. Agata Targosz, młoda dziennikarka pracująca w gazecie swojego męża, dostaje ważne zlecenie. Ma napisać książkę o człowieku, którego nazwisko nie schodzi z pierwszych stron gazet. Po warunkowym opuszczeniu aresztu Kamil Przybora jest na językach wszystkich. Jego sprawa wciąż czeka na wyjaśnienie, a każdy dziennikarz marzy o tym, by z nim porozmawiać i opisać jego wersję wydarzeń. Ale Kamil nie chce rozmawiać z nikim. Z nikim, oprócz Agaty. Tylko jej pozwoli poznać prawdę o tym, co przeszedł. Może z demonami przeszłości można walczyć jedynie we dwoje?

Ania osiąga znakomite wyniki w seminarium, co pozwoliłoby jej kształcić się dalej, jednak rezygnuje z własnych marzeń, nie chcąc zostawiać na Zielonym Wzgórzu Maryli, samotnej po śmierci Mateusza. Nasza rudowłosa (choć obecnie można już powiedzieć kasztanowłosa) bohaterka nie zamierza tracić czasu na smutki i podejmuje pracę w szkole, do której sama wcześniej chodziła. Startuje w dorosłe życie pełna marzeń i zasad, których postanawia nigdy nie złamać. Życie nieco je zweryfikuje. Na szczęście Ania ma dar przyciągania do siebie ludzi - z dawnymi przyjaciółmi zakłada Koło Miłośników Avonlea, dzieci w szkole ją uwielbiają, nowy sąsiad wyczekuje jej odwiedzin, a najwspanialszym odkryciem staje się panna Lawenda z Chatki Ech. Jakby tego wszystkiego było mało, na Zielonym Wzgórzu pojawiają się bliźnięta...

Pozycja zaliczana do powieści sentymentalnych w dorobku pisarza. W utworach tych autor nie wzdraga się przed obnażaniem jasnych i ciemnych (tych jest więcej) stron z życia marginesów społecznych Petersburga. Znamienne jest to, że zło i zgnilizna moralna dominują nad dobrem. Dominują naturalnie w sensie ilościowym, bo przewagę moralną Dostojewski daje dobru. "Skrzywdzeni i poniżeni" to przede wszystkim powieść o przebaczeniu. Dokładniej mówiąc, o przebaczeniu przez ojca córce, ale i na odwrót. Narrator, Iwan Pietrowicz, to młody pisarz ledwo wiążący koniec z końcem. Nosi ON wyraźne cechy samego Dostojewskiego. Nasz narrator jest postacią jednoznacznie pozytywną, altruistyczną i praktycznie pozbawioną wad. Wyidealizowany i poczciwy Wania w żadnym wypadku nie drażni. Po prostu pozwala nam spokojnie myśleć o całej reszcie, co zresztą i ON sam robi. Iwan pomaga bowiem Natalii Nikołajewnej, która uciekła z rodzinnego domu, by zamieszkać z ukochanym Aloszą…

Życie Caitlin jest w rozsypce. Małżeństwo – z mężczyzną, którego wszyscy wokół uważają za ideał – się rozpada, a wraz z nim poczucie własnej wartości młodej kobiety; wydaje się, że jedynym rozwiązaniem jest szukać szczęścia od nowa. Nancy, czteroletniej córeczce Caitlin, buzia się nie zamykała: mówiła w samochodzie, w przedszkolu, w czasie zabawy z bratem Joelem. Lecz kiedy nagle rodzice się rozstali i tato się wyprowadził, dziewczynka przestaje się odzywać. Eva, ciocia Nancy, niedawno owdowiała

Kołobrzeg, lato 2018 roku. Mieszkańcy kamienicy w uzdrowiskowej części miasta tworzą małą, lokalną społeczność. Wojciech, starszy nauczyciel, gości na wakacjach ukochaną wnuczkę, Lidkę. Po sąsiedzku mieszkają Julia i Mateusz – rodzice malutkiego Felka, oraz Beata i Andrzej – małżeństwo przechodzące kryzys. Ich pogrążony w nieszczęśliwej miłości syn Darek jest niespełnionym pisarzem pracującym w muzeum historycznym. U dozorczyni Danuty na przepustce z więzienia przebywa syn Janek. Sąsiedzi codziennie się mijają, rozmyślają o sobie i oceniają nawzajem. Pozostają jednak uwięzieni we własnych wyobrażeniach. Spotykają się i rozmawiają, ale prawie wszyscy są samotni. Każdy skrywa jakieś tajemnice, czegoś się wstydzi, coś kombinuje, za czymś tęskni. Czytelnik zagłębia się w myśli, motywy działań, namiętności i lęki bohaterów. Ich barwną różnorodność odzwierciedla język. Niekiedy wulgarny i dosadny, kiedy indziej ociera się o styl naukowy.

"Czarne Miasto" może okazać się jednym z najważniejszych debiutów tego roku. Niesamowita powieść o losach śląskiej rodziny utrzymana w konwencji realizmu magicznego. Gdzieś, pośród ulic Czarnego Miasta, zagubione jest mieszkanie Wandy. Jest ogromne, ale choć całkowicie wypełniają je meble i wspomnienia, kobieta nie czuje się tu ani dobrze, ani w pełni bezpiecznie. Jej mąż, Zdzisiek, zginął przed laty w kopalni. Było to tego strasznego dnia zaćmienia. Ludzie, którzy szukali schronienia w naprędce budowanych korytarzach, ginęli pod zwałami czarnego gruzu. Wanda nadal nie może otrząsnąć się po tej tragedii. Jej córki próbują żyć normalnie, lecz wyjazd do Białego Miasta okazał się nie do końca skutecznym lekarstwem. Nadal dręczą je wspomnienia. Nadal wraca do nich koszmar sprzed lat. "Czarne Miasto" Marty Knopik trudno sklasyfikować. Zresztą nie wydaje się to sprawą absolutnie konieczną, choć warto pokusić się o jakieś porównania dla wygody przyszłego czytelnika. To książka zupełnie inna od tych, które wypełniają większość księgarnianych półek. Balansuje na pograniczu tego, co realne i tego, co realności się wymyka. Utkana jest z czarów, wspomnień, ulotnych przeżyć i tajemnic zaklętych często w na pozór zwyczajnych przedmiotach. Możemy tu więc mówić o realizmie magicznym, jak w przypadku "Stu lat samotności" Marqueza czy jednej z najwspanialszych powieści Olgi Tokarczuk, "Prawiek i inne czasy". Marta Knopik stworzyła jednak opowieść unikatową i w pełni własną. "Czarne Miasto" czyta się znakomicie i z prawdziwą przyjemnością błądzić można po meandrach tej wielowarstwowej prozy.